Descarga la aplicación para disfrutar aún más
Vista previa del material en texto
CASOS · Nominativo: Núcleo, predicativo subjetivo, MD. La cosa. · Genitivo: MI. De la cosa (a quién pertenece). · Dativo: OI. A o para la cosa (a quién se le da algo). · Acusativo: OD. La cosa (lo dado). · Vocativo: Oh, cosa (interlocutor). · Ablativo: Circunstanciales. Con, por, en la cosa. DECLINACIONES · La raíz se saca del genitivo: ae (1º), i (2º), is (3º), us (4º), ei (5º). PRIMERA DECLINACIÓN · Principalmente sustantivos femeninos. Los masculinos son oficios de varón. CASO SINGULAR PLURAL N Rosa Rosae G Rosae Rosarum D Rosae Rosis Ac Rosam Rosas V Rosa Rosae Ab Rosa Rosis SEGUNDA DECLINACIÓN 3 grupos: 1. Nominativo en –us: la mayoría masculinos, algunos femeninos como árboles y ciudades. 2. Nominativo en –er –ir: todos masculinos. 3. Nominativo en –um: todos son neutros. US CASO SINGULAR PLURAL N Populus Populi G Populi Populorum D Populo Populis Ac Populum Populos V Popule Populi Ab Populo Populis ER IR CASO SINGULAR PLURAL N Puer Pueri G Pueri Puerorum D Puero Pueris Ac Puerum Pueros V Puer Pueri Ab Puero Pueris UM CASO SINGULAR PLURAL N Templum Templa G Templi Templorum D Templo Templis Ac Templum Templa V Templum Templa Ab Templo Templis TERCERA DECLINACIÓN · Sustantivos masculinos, femeninos y neutros. Nominativo variable. · Tres clases: 1. Parisílabo: misma cantidad de sílabas en el nominativo y genitivo. 2. Imparisílabo: distinta cantidad. 3. Mixtos: a) Falsos imparisílabos: tienen aspecto de imparisílabos, pero se declinan como parisílabos. Son nominativos monosílabos terminados en doble consonante o neutros termina en –AL o –AR. b) Falsos parisílabos: se declinan como imparisílabos. Pater, mater, frater, iuvenis, senex, canis, sedes (residencia) y vatis (adivino). PARISÍLABOS CASO SINGULAR PLURAL N Civis Cives G Civis Civium D Civi Civibus Ac Civem Cives V Civis Cives Ab Cive Civibus Neutro CASO SINGULAR PLURAL N Mare Maria G Maris Marium D Mari Maribus Ac Mare Maria V Mare Maria Ab Mari Maribus Caso especial: VIS (plural igual al parisílabo común) CASO SINGULAR PLURAL N Vis Vires G Vis Virium D Vi Viribus Ac Vim Vires V Vis Vires Ab Vi Viribus IMPARISÍLABO CASO SINGULAR PLURAL N Consul Consules G Consulis Consulum D Consuli Consulibus Ac Consulem Consules V Consul Consules Ab Consule Consulibus Neutro: CASO SINGULAR PLURAL N Marmor Marmora G Marmoris Marmorum D Marmori Marmoribus Ac Marmor Marmora V Marmor Marmora Ab Marmore Marmoribus ADJETIVOS: PRIMERA CLASE · Tres terminaciones: masculino con la 2º declinación en us y er, los neutros como la 2º en um y los femeninos como la 1º. · La raíz se obtiene del femenino. ADJETIVOS: SEGUNDA CLASE · Se declinan con la 3º declinación como parasílabos. · La única desinencia del ablativo singular es i. · Nominativo y vocativo son iguales. · Dativo y acusativo son iguales (i, no e). · Tres grupos: a) 3 terminaciones: una para cada género. b) 2 terminaciones: una para el masculino y femenino y otra para el neutro. c) 1 terminación: una para todos. Recordar que, en el neutro n, a y v son iguales. VERBO SUM VERBOS EN VOZ ACTIVA · 4 conjugaciones. · La raíz de presente se obtiene quitando: · la desinencia -RE del infinitivo en los verbos de 1º, 2º y 4º conjugación · -O de la 1º pers. sing. del presente en los verbos de 3º conjugación · Con esta raíz se forman todos los tiempos presentes o imperfectos, el modo imperativo, el gerundio y el participio futuro pasivo. · El tema de perfecto se obtiene quitando: · la desinencia -I a la 1º pers. del Pretérito Perfecto en las cuatro conjugaciones. · A partir de esta raíz se forman todos los tiempos perfectos y pluscuamperfectos de la voz activa. VOZ ACTIVA: Las desinencias de persona son: · Todos: Persona Singular Plural 1º O (M) Mus 2º S Tis 3º T Nt · Pretérito perfecto: Persona Singular Plural 1º I Imus 2º Isti Istis 3º It Ere / Erunt MODO INDICATIVO SIMPLES 1. PRESENTE: raíz de presente + desinencia de persona. (amo). En los verbos de 3º conjugación se agrega una I /U (que se denomina “vocal unitiva”) entre la raíz y las desinencias personales. Ego amo moneo lego audio Tu amas mones legis audis Ille amat monet legit audit Nos amamus monemus legimus audimus Vos amatis monetis legitis auditis Illi amant monent legunt audiunt (a los latinos no les gusta la i, cambio a u). 2. PRETÉRITO IMPERFECTO: raíz de presente + sufijo temporal –BA + desinencias personales. En la 3º y 4º conjugación se agrega la vocal unitiva –E- entre la raíz y el sufijo temporal. 3. (amaba) Ego amabam monebam legebam audiebam (cambian a e). Tu amabas monebas legebas audiebas Ille amabat monebat legebat audiebat Nos amabamus monebamus legebamus audiebamus Vos amabatis monebatis legebatis audiebatis Illi amabant monebant legebant audiebant 4. FUTURO IMPERFECTO: Raíz de pres. + (1º y 2º) bo-bi-bu/ (3º y 4º) -a, -e (amaré) Ego amabo monebo legam audiam (cambian a a) Tu amabis monebis leges audies Ille amabit monebit leget audiet Nos amabimus monebimus legemus audiemus Vos amabitis monebitis legetis audietis Illi amabunt monebunt legent audient 5. PRETÉRITO PERFECTO: la raíz de perfecto + desinencias personales propias de este tiempo. (amé, he amado) Ego amavi monui legi audivi Tu amavisti monuisti legisti audivisti Ille amavit monuit legit audivit Nos amavimus monuimus legimus audivimus Vos amavistis monuistis legistis audivistis Illi amaverunt/ monuerunt/ legerunt/ audiverunt/ Amavere monuere legere audivere 6. PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO: raíz de perfecto + el sufijo –ERA- + desinencias personales. (había amado) Ego amaveram monueram legeram audiveram Tu amaveras monueras legeras audiveras Ille amaverat monuerat legerat audiverat Nos amaveramus monueramus legeramus audiveramus Vos amaveratis monueratis legeratis audiveratis Illi amaverant monuerant legerant audiverant 7. FUTURO PERFECTO: raíz de perfecto, los sufijos temporales –ERO/-ERI- y las desinencias personales. (habré amado) Ego amavero monuero legero audivero Tu Amaveris monueris legeris audiveris Ille amaverit monuerit legerit audiverit Nos amaverimus monuerimus legerimus audiverimus Vos amaveritis monueritis legeritis audiveritis Illi amaverint monuerint legerint audiverint SUBJUNTIVO 8. PRESENTE: raíz de presente + sufijo temporal –E- (1º conj.) y –A- (para el resto). (Ame) Ego amem moneam legam audiam Tu ames moneas legas audias Ille amet moneat legat audiat Nos amemus moneamus legamus audiamus Vos ametis moneatis legatis audiatis Illi ament moneant legant audiant 9. PRETÉRITO IMPERFECTO: raíz de presente + sufijo temp. –RE- + des. Pers. En los verbos de 3º conjugación se agrega la vocal unitiva –E-. (Amara, amaría) Ego amarem monerem legerem audirem Tu amares moneres legeres audires Ille amaret moneret legeret audiret Nos amaremus moneremus legeremus audiremus Vos amaretis moneretis legeretis audiretis Illi amarent monerent legerent audirent 10. PRETÉRITO PERFECTO: la raíz de perfecto + el sufijo temporal –ERI- + des. (Haya amado). Ego amaverim monuerim legerim audiverim Tu amaveris monueris legeris audiveris Ille amaverit monuerit legerit audiverit Nos amaverimus monuerimus legerimus audiverimus Vos amaveritis monueritis legeritis audiveritis Illi amaverint monuerint legerint audiverint 11. PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO: la raíz de perfecto y el sufijo temporal –ISSE- + des. Pers. (hubiere amado, habría amado) Ego amavissem monuissem legissem audivissem Tu amavisses monuisses legisses audivisses Ille amavisset monuisset legisset audivisset Nos amavissemus monuissemus legissemus audivissemus Vos amavissetis monuissetis legissetis audivissetis Illi amavissent monuissent legissent audivissent IMPERATIVO · Tiene desinencias personales propias. 12. PRESENTE: ama. 2° sing ama mone lege audi 2° pl. amate monete legite audite 13. FUTURO:amen. 2° sg. amato moneto legito audito 3° sg. amato moneto legito audito 2° pl. amatote monetote legitote auditote 3° pl. amanto monento legunto audiunto
Compartir