Logo Studenta

Términos médicos en guaraní para plantas medicinales

¡Este material tiene más páginas!

Vista previa del material en texto

Prof. Mirna Mallorquín
30-09-2021
GUARANÍ COLOQUIAL
Contenido: 
Términos médicos en guaraní relacionados con plantas 
medicinales del Paraguay
Capacidad:
Comprende términos médicos en 
guaraní relacionados con plantas 
medicinales del Paraguay
Curar con las hierbas, es un arte 
milenario que recibe el nombre 
de Fitoterapia.
Cada vez, se habla más de ella 
como una auténtica Medicina 
diferente, alternativa, que tiene 
sus propias reglas, sus métodos. 
No es incompatible con la 
medicina de los doctores, sino 
que se combinan.
Venus is the 
second planet 
from the Sun
Mercury is the 
smallest one in the 
Solar System
La Fitoterapia, tiene muchos 
beneficios:
• Los remedios son fáciles de conseguir 
• su efecto es más prolongado y 
constante y no tiene consecuencias tan 
graves como los remedios de los 
hospitales. No producen dolor de 
estómago, ni de cabeza.
• Se pueden tomar con las bebidas 
acostumbradas como el mate y el 
tereré.
• Tienen nombres que sabemos en 
nuestra lengua materna, el guaraní.
Los Guaraníes actualmente están constituidos 
por numerosos grupos, que habitan en zonas de 
Brasil, Paraguay, Uruguay y Argentina, que 
comparten una cultura y una lengua común 
derivada de la rama lingüística tupí.
Cuando los españoles llegaron a territorio 
guaraní en busca de oro, como oían a los 
indígenas decir “guaraní”, que en este idioma 
significa “guerra”, les dieron ese nombre, aunque 
en realidad ellos se llamaban “carios”.
El conocimiento que los guaraníes 
tenían de las especies vegetales, era 
tan extenso y
profundo, que es una de las lenguas 
que más términos ha aportado a la 
nomenclatura botánica, afirmando el 
Dr. Juan J. Soler que la clasificación 
binaria (género y especie) que tanta 
fama dio a Linneo, ya la conocían los 
guaraníes.
Conocían una gran diversidad de 
plantas medicinales y también de las 
afinidades entre algunas de ellas y el 
antagonismo entre otras, por lo que 
supieron aplicarlas correctamente.
En la actualidad, en los diccionarios y 
vocabularios científicos paraguayos se 
registran más de 700 géneros y más de 
cuarenta familias botánicas de origen 
guaraní.
✓ Antiespasmódicas: Kangue rasy peguarâ
✓ Antidiarreicas: Ojokóva tye
✓ Antihemorrágicas: Tuguy jokoha
✓ Astringentes: Omboty ha omokâva
✓ Antisépticas: Ohapejokóva
✓ Antirreumáticas: Kangue rasy pohâ
✓ Antiinflamatorias: Ruru mboguejyha
✓ Analgésicas: Tasy mbogueha
✓ Antipiréticas: Akanundu mbogueha
✓ Antisépticas: Ohapejokóva mba’asy
✓ Antihelmínticas, antiparasitarias: Sevo’ikuéra
peguarâ
✓ Antídoto de venenos: Veneno jokoha
✓ Cicatrizantes: Ombotýva
✓ Colagogas, coleréticas y protectoras hepáticas: 
Omopotîva hiel ryru ha py’a
✓ Carminativas: Tyevu
✓ Diuréticas: Oporomonguaru porâva
✓ Digestivas y eupépticas: Omboguapýva tembi’u
✓ Desinfectantes urinarios: Kuaruha rape 
omopotîva
✓ Estimulantes del corazón: Korasôme oipytyvôva
✓ Emolientes y demulcentes: Ombogue ha 
omombytu’úva
✓ Expectorantes y antitusivas: Pyti’a mopotîha ha 
hu’u jokoha
✓ Enfermedades virales: Virusguigua mba’asýpe
✓ Enfermedades bacterianas: Bacteriasguigua
mba’asýpe
✓ Estimulantes del útero: Memby ryrúpe 
oipytyvôva
✓ Hemorroides y várices: Tuguy rape oñembyai
ramo
✓ Hipotensoras: Tuguy rape omomba’apo
mbeguéva
✓ Laxantes y purgantes: Omopotîva tyekue
✓ Tónicas y estimulantes del apetito: Juruhe
apoha
✓ Tranquilizantes: Py’a tarova mombytu’uha
ABSCESO Inflamación dolorosa 
al
presionar, 
caracterizada por
acumulación de pus.
Ruru hasýva jajopy
ramo, ipéu
rupi.
ABORTIVO Que provoca la 
interrupción del
embarazo.
Omomembykuáva
hyeguasúvape
AFTAS Úlceras pequeñas en 
la boca
Juru ai
FINDINGS
To modify this graph, click on it, follow the link, change the data and replace this one here
Team 1
Team 2
Despite being red, Mars is 
actually a cold place
Venus has a beautiful name, 
but it’s terribly hot
Team 1 Team 2
AMENORREA Falta de menstruación Kuña mba’asy
ndoguejýiva
ANALGÉSICO Que alivia o calma el 
dolor
Tasy mbogueha térâ
ombovevúiva
ANEMIA Disminución de los 
glóbulos
rojos en la sangre. 
Aparece
palidez, frialdad en 
pies y
manos y cansancio 
general.
Tuguy kangy. 
Hesa’yju, ipy ha ipo
ho’ysâ ha ikane’ôreipa
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1SYarK5RGisHYNA6CZbtclu9Mz2zJYHksIu6xZWg4MmE/copy
“Jupiter is a gas giant 
and the biggest planet”
“Despite being red, Mars 
is a cold place”
“Saturn it’s composed 
mostly of helium”
Dr. Jenna Doe Dr. John James Dr. Ian Patterson
ANOREXIA Falta de apetito Nda’ijuruhevéi
ANTIFÚNGICO Que destruye los 
hongos y sus
esporas.
Ipu’akáva urupe
teteregua rehe
ANTIHELMÍNTICO Que elimina o expulsa 
los
parásitos intestinales.
Vermífugo.
Ojuka térâ oitýva
sevo’ikuéra
tyekuepegua
Mercury Mars Venus
Patient A
Patient B
Patient C
ANTIINFLAMATORIO Que reduce las 
inflamaciones
Omboguejýva ruru
ANTIMICROBIANO Que impide el 
desarrollo de los
microbios.
Ojokóva
microbiokuéra
rembiapo
ANTIRREUMÁTICO Que reduce o cura 
el
reumatismo.
Omonguera térâ
ombovevúiva
kangue rasy
It’s the biggest planet in 
the Solar System
Saturn is the ringed one 
and a gas giant
It’s the farthest planet 
from the Sun
Mercury is the closest 
planet to the Sun
Venus is the second 
planet from the Sun
Despite being red, Mars is 
a cold place
1 2 3
4 5 6
ANTICATARRAL Que sirve para curar los
resfríos
Omongueráva tipa’â
ha tîsyry
ANTIDIARREICO Que controla o evita la 
diarrea. 
.Ojoko térâ oipe’áva
tye
ANTÍDOTO Agente que 
contrarresta los
efectos nocivos de otros.
Pohâpochy mbogueha
THIS IS A MAP
Despite being red, Mars 
is actually a cold place
Venus has a beautiful 
name, but it’s very hot
Saturn is a gas giant, and 
has rings around itself
ANTIESPASMÓDICO Que calma o evita 
los
espasmos. 
Espasmolítico.
Ojoko térâ oipe’áva
kangue rasy
ha romadizo oúva
to’ysâgui
ANTISÉPTICO Que previene o 
detiene las
infecciones.
Ohapejoko mba’asy
ováva
ANTISUDORAL Que disminuye o 
impide el
sudor. 
Antisudorífico.
Ojoko térâ
ombovevúi ty’ái
Saturn Mars
Saturn is the ringed 
one and a gas giant
Despite being red, 
Mars is a cold place
ANTITUSIVO Que calma y alivia 
la tos. 
Oipe’a ha 
ombovevúi hu’u
ANTIULCEROSO Que reduce las 
úlceras. 
Ombovevúi ijaíva
APERITIVO Favorece el apetito. Juruhe apoha
PATIENT MONITORING
Week 01
Saturn
Week 02
Saturn
Jupiter
Week 03
Saturn
Jupiter
Week 04
Saturn
Jupiter
Jupiter
AROMÁTICO Que transmite olor y sabor
característico
Hyakuâ ha hekue
kuaaukaha
ARTERIOSCLEROSIS Endurecimiento y perdida 
de elasticidad en las 
arterias,
acompañado de procesos
obstructivos e inflamación.
Tuguy rape 
hatâmba ha
ipychi’îmba rupi
ou ruru ha
ndokorre porâi
tuguy
ARTRITIS Inflamación de una 
articulación
Kangue joajuhápe
iruru
CONTRAINDICATIONS & INDICATIONS
The planet’s name has 
nothing to do with the 
liquid metal
Jupiter is a gas giant and 
the biggest planet in the 
Solar System
It’s a gas giant, 
composed mostly of 
hydrogen and helium
Despite being red, Mars 
is a cold place and is full 
of iron oxide dust
ARTROSIS Deformación de las
articulaciones
Kangue ndojoaju
porâvéi
ASMA Enfermedad de los pulmones
que se caracteriza por 
dificultad
respiratoria, tos y producción
de moco espeso.
Mba’asy opokóva
pytuhêha rehe;
ndaikatuvéi ipytuhê
porâ, ihu’u ha
oguereko heta ambýu
ASTRINGENTE Sustancia que constriñe, seca 
y limpia. Acelera la 
cicatrización
de las heridas.
Omboty, omokâ ha 
omopotîva.
Omboty pya’e ñekytî
hague. Ojoko
tye
POST-PREVENTION
It’s the biggest 
planet in the 
Solar System
Saturn is a gas 
giant and has 
several rings
Venus is the 
second planet 
from the Sun
Despite being 
red, Mars is a 
cold place
BLENORRAGIA Inflamación 
contagiosa de la
mucosa genital. 
Gonorrea.
Ruru ovareíva osêva
ñande
kuaruháre
BALSÁMICO Calmante de heridas, 
llagas y
úlceras.
Omombytu’uherida, 
kuru vai ha
aikuéra
BRONQUITIS Inflamación de los 
bronquios
Ahy’o ruru
PERCENTAGES
Jupiter is the 
fourth-brightest 
object in the sky
Saturn is a gas 
giant and has 
several rings
Venus has a 
beautiful name, but 
it’s terribly hot
40% 80% 55%
CARMINATI-VO Antiflatulento. 
Elimina los gases
intestinales y del 
estómago.
Tyevu pohâ; onohê 
yvytu vai
tyekuégui ha py’águi
CATARRO Resfriados o resfríos. Tipa’â ha tîsyry
CIÁTICA Inflamación dolorosa 
del nervio
de la cadera.
Iruru tumbypegua
nervio ha hasy
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1SYarK5RGisHYNA6CZbtclu9Mz2zJYHksIu6xZWg4MmE/copy
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1SYarK5RGisHYNA6CZbtclu9Mz2zJYHksIu6xZWg4MmE/copy
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1SYarK5RGisHYNA6CZbtclu9Mz2zJYHksIu6xZWg4MmE/copy
Saturn
Jupiter
Venus
Mars
CASE TIMELINECICATRIZANTE Que cierra las heridas. Ombotýva oñekytî
haguépe
COLAGOGO Que favorece la 
salida de bilis
por la vesícula biliar.
Oipytyvô osê haguâ
mba’ero hiel
ryru rupi
COLERÉTICO Favorece la salida de 
bilis por
el hígado.
Oipytyvô osê haguâ
mba’ero py’a
rupi
CREDITS: This presentation template was created by 
Slidesgo, incluiding icons by Flaticon, and 
infographics & images by Freepik.
¡AGUYJE!
Please, keep this slide for attribution.
Establece altas metas y no pares 
hasta que las consigas. –Bo Jackson

Continuar navegando