Descarga la aplicación para disfrutar aún más
Vista previa del material en texto
años, ¿qué edad tendré cuando tengas la edad que yo tengo? Resolución: Haciendo un cuadro de edades: Pasado Presente Jaime y 2x Hugo X y De donde: 2x + y = 42 y - X = 2x - y 2y = 3x ( 1) . (2 ) ( 2 ) e n ( 1 ) : 2x + ^ - 4 2 ^ ^ = X = 12 En (2): y = 18; luego la diferencia de edades es: 2x - y = 6 Cuando Hugo tenga 24 años Jaime tendrá 30. 20, Un automóvil sube una cuesta a 60 km/h y la baja a 90 km/h, el liano va a 80 km/h. Para recorrer 230 km de A hasta B, emplearía 3 horas, y en el regreso 10 min más. Calcular el camino llano que hay entre “A "y '‘B'’. Resolución: Graficando el recorrido: Del enunciado: x + y + z = 230 ...{1) ,..(2) = 3 Resolviendo (1 ), (2) y (3): y = 80 km X 90 80 80 60 — (3)60 ' 2 1 . Dado el sistema: (a + 1)x + y + z = a + 1 ...(1) X + (a + 1)y + z = a + 3 ..,(2) X + y + (a + 1)2 = -2a - 4 ...(3) Resolverlo si: a ^ ~3 Resolución: Sumando las tres expresiones: x(a I 3) -t- y(a + 3) + z(a + 3) =• O (a + 3)(x + y + 2) = O Por condición: a -3 , lo que implica que: x + y + z = O En (1 ): ax + x -r y + z = a + 1 ax = a + 1 = X = En (2): En (3): ay + y + X + 2 = a + 3 a + 3 az + X + y + z = -2a - 4 az = -2a - 4 =. z = 22- Resolver: x + y + z = 0 ...(1) ax + by + cz = O ...(2) box + cay + abz = 1 ...{3) Resolución: Utilizando el criterio de reducción o eliminación: (1)c; (2 ): (1)ab: (3); (I)b: (II): xc + ye + zc = O \ ax + by + cz = O * ' ^ (a - c)x +(b - c)y = O ...(I) abx + aby + abz = O bcx + cay + abz b(a - c)x + a(b - c)y = - 1 .,,(11) b(a - c)x + b(b - e)y = O b(a - c)x + a(b - c)y : - i ) Luego: y = (b - c)(b - a)y = 1 1 ( b - a ) ( b - c ) Análogamente; 1 ( a - b ) ( b - c ) ’ 23. Resolver: 1 ( c - a ) ( e - b ) X + y + z = 1 ax + by + cz = d a^x + b^y + c^2 = d̂ Resolución: Utilizando la resolución de Cramer: AS - A S = 1 1 O b - a O b^-a^ 1 a - a a^-a^ 1 1 b - a b^-a^ b - a b^-a^ 1 c - a e ^ - a ‘ c - a c ^ - a ‘c - a AS =(b - a)(c - a)(c + a) - (c - a)(b - a)(b + a) AS = (a - b)(b - c)(c - a) 1 1 1 I ' = (d - b)(b - c)(c - d)AX = b c b ̂ ĉ AX AS (d - b)<b - c )(c - d) (a - b)(c - a)(b - c) (d - b ) (d -c ) ( a - b ) ( a - e ) Luego-y = a ( d - a ) ( d - b ) Lueyu.y ( t , _ a ) ( b -c ) ( c - a ) ( c - b ) 24, Un canal se puede hacer en 6 horas por 3 traba* jadores, si el primero inicia su trabajo cuando los www.full-ebook.com otros dos han trabajado, entonces se necesita 4 horas y media más para la obra, si el segundo tra bajador llega 3 horas más tarde que ios otros dos, se necesita 4 horas más para la obra. ¿Cuántas horas necesita el trabajador más ocioso para aca bar el canal sin la ayuda de los otros dos? Resolución; Trabajando solo en 1 hora 1 obrero 2 obreros 3 obreros 1/x 1/y 1/z 7 ¡1 + 1 W 4 Í J - U 1 De (2): De (3); En (4): 6(1 + 1 ' V z ,x y y r/ 1 ^ 1 \ 1 1 ^ 1 1 7(1 + 1 + 1 \ X V zy z / \y y = 18 horas 3 Í l U 1 = 1 = ...(1) -..{3) ,.,(4) J_ 18 En(1) El más ocioso necesitará 36 horas. 25, Dos poblaciones A y B distan 90 km. De A parten al mismo tiempo en dirección AB. un peatón y un automóvil con un pasajero, en un cierto punto in termedio C se baja el pasajero del auto y sigue ca minando hasta B; el auto vuelve desde C en busca del peatón para llevarlo a B punto al que llegan al mismo tiempo el peatón que subió al auto y el pa sajero que se bajo de el. Hallar el tiempo total que duró el viaje y ei tiempo que anduvo a pie cada uno. Kuto = 60 km/h; v. = 5 km/h) Resolución: Trasladando los datos a un gráfico: A M N C P B 60t, Stj Stj 5t. 5t, 60t,— :— >H ̂ — - 60t, Se pide: t = t, + ti + t3 Se sabe: e = vt Para el problema: e, = 60t,; 62 = Stji 83 = Del dato: BOt, + 5(t2 + tj) = 90 Simplificando: 12t, + tj + t, = 18 ...(1) También: t, + ti + 12tj = 18 ...(2) 60t, = 5t, + Stj + SOtj 11t, = 13t2 ...(3) (1) = (2): 12 t , + t ,+ t , - t , + t 3 + 12Í3 == t , - t ^ En (1): 12t, + ^ t , + t, = 18 =* t, = 1,3 horas tj = 1,1 horas; t, = 1,3 horas Luego: t = 1,1 + 1,3 + 1,3 = 3,7 horas tp = ta + - 2,4 horas 26. Resolver: (b + c)(y + z) - ax = b - c (c + a)(2 + x) - by = c - a (a + b)(x + y) - cz = a - b Resolución: Desdoblando los factores en las ecuaciones se tendrá: {b + c)y + (b + c)z - ax = b - c ...(1) -b y + (c + a)z + (c + a)x = c - a ...(2) (a + b)y - C2 + {a + b)x = a - b ...(3) (1 ) + (2) + (3): (a + b + c)(x + y + z) = O Luego, podemos decir que; x + y + z = O En (1): (b + c)(-x) - ax = b - c -x ta + b + c) = b - c c - bX = a + b + c (1) + (2): cy + (a + b + c + c)z + ex = b - a cy + (a + b + c)z + cz + ex = b - a c(x + y + z) + (a + b + c)z = b - a (a + b + c)z = b - a z = a + b + c Como: X + y + z = O b - a \ / c - by = - y = a + b + c / la + b + c a - o a + b + c - b + a - c + b a + b + c 27. Resolver: (c + a )y + (a + b)z - {b + c)x = 2a^ (a + b)z 4 (b + c)z - (c + a)y = 2b^ (b + c)x + {c + a)y - (a + b)z = 2c^ e indicar z. Resolución: Haciendo: (b + c)x = m; (c + a)y = n; (a + b)z = p. En las ecuaciones tendremos; n + p - m = 2a ̂ ...(1) m + p - n = 2b m + n -p = 2c^ (2 ) (3) www.full-ebook.com (1) + (2): 2p = 2(a ̂+ b̂ ) Reponiendo a y b: 2(a + b)z = 2(â + b̂ ) » (a + b)z = {a + b)(a^ - ab + b^) z = - ab + b^ 28. Calcular n para que el sistema: nx + y = 1 X + y = 2 X - y = n, sea com patib le . Resolución: Si el sistema: ax + by = c dx + ey = f gx + hy = j es compatible, se debe cumplir que: Para el problema: a b c d e f g h j n 1 1 1 1 2 1 -1 n = O = O - 1 + 2 - 1 + 2 n -n = 0 + 2n - n = O n(n + 1) = O => n = O =. n = - 1 Comprobando y reemplazando los valores de n: Si n = 0: y = 1 A x = 1 Si n = - 1 : x - y = -1 a x + y = 2 X - y no es independiente, el sistema tiene solución. 29. Cuando yo tenga la edad que el tiene, que es lo que tenías cuando el tenia la edad que yo tengo, el tendrá la edad que tienes y a ti te faltará 15 años para du plicar la edad que yo tengo ¿Cuántos años tengo, si hace 10 años tenía la mitad de la edad que tienes? Resolución: Pasado Presente Futuro Yo y X Tú 2 y - 1 5 ^ El z ^ 10 = é •(I) x - y = z - x =>2x = y + z ...(II) z - X = 2y - 15 - 2 => 2z = 2y + x - 15 ...(MI) De (I) En (II) En (II z = 2y - 20 2x = 3y - 20 2y - X = 25 (1) (2 ) (1) + 2(2): 4y = 3y - 20 + 50 .-. y = 30 <4 SISTEMAS UNEALES: EL MÉTODO DE ELI MINACIÓN DE GALSS Y GAUSS^ORDAN En esta sección, presentaremos un método sistemático para la resolución de sistemas lineales de cualquier ta maño. La idea del método es bastante sencilla: ir redu ciendo en cada paso ei sistema a otro (equivalente) que tiene una ecuación menos y una incógnita menos. Este método es conocido como método de escalerización, método de eliminación de Gauss o método de elimina ción gaussiana. Los dos últimos nombres aluden a que en cada paso vamos eliminando a una o más incógnitas, y son un reconocimiento a quien introdujo el método: el matemático Cari Friederich Gauss (1777-1855). La solución directa de sistemas de ecuaciones lineales conlleva esencialmente dos etapas' transformación del sistema original a otro sistema equivalente más simple y luego la solución del nuevo sistema equivalente. La transformación del sistema original a uno más simple toma muchas formas, la más importante de ellas es ei proceso de eliminación gaussiana. Para los procesos de transformación de un sistema de ecuaciones lineales, debemos tener en cuenta algunos aspectos a saber: Teorema Si en un sistema lineal de ecuaciones se sustituye una ecuación por el resultado de sumar a esa misma ecua ción un múltiplo de otra, entonces el sistema resultante es equivalente al original. Demostración: supongamos que el sistema original sea; = b,, (S) a,iX, 3,2X2 a,,x, -i- 3,2X2 a,,x, + 3,2X2 amiXi + a i n X „ + a.^x,, = b,, + a,nXn = b ,, + a „„x „ ■ b „ y que sumamos a la ecuación j el resultado de multipli car ambos miembrosde la ecuación i por un número p. Obtenemos un nuevo sistema; (S’) a „X i + 3 ,2 X2 + . . . + a , „ x „ = b , . a „x , + a,¿X2 + ... + a,„x„ = b,, a^iX, + ... + a,„Xn + P (a ,,x , + ., + a.^x^) = pb„ a „ ,x , + a,„,x, + ... + a _ x . = b„. Para probar que ambos son equivalentes deberemos ver que cualquier solución de S es solución de S' y vi ceversa. Es decir, que sol(S) = sol(S’), donde sol(S) y sol(S') son los conjuntos de S y S’, respectivamente. Veamos primero que cualquier solución de 8 es solu ción de S’. Sea (u,; Uj; a„) una solución de (S). Es claro que (a,; a^, . â ) satisface todas las ecuaciones de ( S ') pues son las mismas que las de (S ) salvo, tal vez, la J-ésima. Como (a,; a{, ■■■'■ debe verificar la i-ésima yj-ésima ecuación de (S) se tiene que: a ,,c z , + a , ; a ^ + . . . + a „ , ( i , , = b,, a,,a, + a 2a¿ + ,,.+ a,„a„ = b,. Multiplicando ambos miembros de la primera igualdad por p y sumando miembro a miembro, se deduce inme diatamente que; www.full-ebook.com a . , a , + . . . + + ( 3 ( a , , a , p o r l o t a n t o , t a m b i é n l a j - é s i m a e c u a c i ó n d e S ' s e s a t i s f a c e . L a v e r i f i c a c i ó n d e q u e c u a l q u i e r s o l u c i ó n d e S ’ e s t a m b i é n s o l u c i ó n d e S e m p l e a e s e n c i a l m e n t e e l m i s m o a r g u m e n t o . I g u a l q u e a n t e s e s c l a r o q u e ( a , ; 02; . . . ; a J d e b e v e r i f i c a r t o d a s l a s e c u a c i o n e s d e ( S ) s a l v o t a l v e z l a j - é s i m a . P o r l a j - é s i m a e c u a c i ó n e n S ' s a b e m o s q u e : a,,a, + ...+ a,„a„ + P(a,,a, + ...-I- a,pa„) = b, + pb„ en tanto que la i-ésima implica a , i a i + a , 2t t 2 + . . . + a ^ O n = b j M u l t i p l i c a m o s a m b o s m i e m b r o s d e l a i - é s i m a p o r p, y r e s t a m o s d e l a e c u a c i ó n q u e o c u p a e l l u g a r j , p a r a c o n c l u i r . 3)1«! + a,2(̂ 2 + ••• + a¡na„ = b| E s t o m u e s t r a q u e ( a , : a ¡ \ . . . ; a ^ ) e s o l ( S ) y l a p r u e b a e s t á c o n c l u i d a . E l t e o r e m a a n t e r i o r e s e l f u n d a m e n t o t e ó n c o d e l m é t o d o d e e l i m i n a c i ó n q u e p r e s e n t a r e m o s y n o s a s e g u r a q u e e n c a d a p a s o r e s p e t a r e m o s l a e q u i v a l e n c i a e n t r e e l s i s t e m a d e p a r t i d a y e l d e l l e g a d a . E n e l p r o c e s o d e e l i m i n a c i ó n h a y v e c e s e n q u e e s i m p r e s c i n d i b l e i n t e r c a m b i a r e c u a c i o n e s . J u n t o c o n l a t r a n s f o r m a c i ó n d e s u m a r a u n a e c u a c i ó n u n m ú l t i p l o d e o t r a , e s t o e s t o d o l o q u e n e c e s i t a r e m o s p a r a e l m é t o d o d e e l i m i n a c i ó n d e G a u s s , o e s c a l e r i z a c i ó n . A d e m á s d e e s t a s o p e r a c i o n e s r e c u r r i r e m o s a l a d e m u l t i p l i c a r u n a e c u a c i ó n p o r a l g ú n n ú m e r o d i s t i n t o d e c e r o . L l a m a r e m o s t r a n s f o r m a c i o n e s e l e m e n t a l e s a e s t a s o p e r a c i o n e s . E s d e c i r , a l a s s i g u i e n t e s o p e r a c i o n e s e f e c t u a d a s a l a s e c u a c i o n e s d e u n s i s t e m a l i n e a l : 1 . S u m a r a u n a e c u a c i ó n u n m ú l t i p l o d e o t r a . 2 . I n t e r c a m b i a r d e l u g a r d o s e c u a c i o n e s . 3 . M u l t i p l i c a r u n a e c u a c i ó n p o r u n n ú m e r o d i s t i n t o d e N o t e m o s q u e c u a n d o u n a e c u a c i ó n e s s u s t i t u i d a p o r e l r e s u l t a d o d e s u r n a r l e u n m ú l t i p l o d e o t r a , l a i n f o m i a c j ó n c o n t e n i d a e n l a e c u a c i ó n e l i m i n a d a n o d e s a p a r e e : e s t á i n ^ l f c i t e e r t t a n u e v a e c u a c i ó n , p o r q u e i a e c u a - c i ^ s u s t i t u i d a e n t t ’ó « > n u n c o e f i c i e n t e n o n u l o e n l a f o r m a c i ó n d e e s t a n u e v a e c u a c i ó n ( e n l a m a y o f i a l o s c a s o s e s t e c o e f i c í d n t e s e r á i g u a l a 1 ) . E s t a n u e v a e c u a c i ó n , j u n t o c o n l a q u e s e u s ó e n l a c o m b i n a c i ó n i i n e ^ , p e r m i t e n i ^ c u p e r a r l a e c u a c i ó n e N m i n d d a . Notación m a tric ia l A l t r a b a j a r c o n u n s i s t e m a d e e c u a c i o n e s , l a r e p r e s e n t a c i ó n d e l a s i n c ó g n i t a s ( x . y , z , o x , x „ , e t c . ) n o d e s e m p e ñ a n i n g ú n p a p e l i m p o r t a n t e y p u e d e u s a r s e c u a l q u i e r a . D e h e c h o , p a r a d e t e r m i n a r l a s s o l u c i o n e s d e u n s i s t e m a e s s u f i c i e n t e c o n c o n o c e r l o s c o e f i c i e n t e s y e l t é r m i n o i n d e p e n d i e n t e d e l m i s m o . N a t u r a l m e n t e n o a l c a n z a c o n c o n o c e r l o s v a l o r e s d e e s t o s n ú m e r o s , s i n o q u e e s n e c e s a n o s a b e r e l l u g a r q u e o c u p a n : a q u é e c u a c i ó n p e r t e n e c e n y a q u é i n c ó g n i t a m u l t i p l i c a n . P o r e s t o r e s u l t a c o n v e n i e n t e i n t r o d u c i r l a n o c i ó n d e m a t r i z . L l a m a r e m o s m a t n z A d e m f i l a s p o r n c o l u m n a s ( o s i m p l e m e n t e m a t n z m x n ) d e e n t r a d a s . a i = 1; 2: . . . ; m a j = 1; 2; n E n u n c u e r p o K , a u n o r d e n a m i e n t o r e c t a n g u l a r d e n ú m e r o s . a , , a ,2 a , ^ _ a ^ , a - E n g e n e r a l i n d i c a r e m o s c o n m a y ú s c u l a s l a s m a t n c e s , y c o n l a l e t r a m i n ú s c u l a c o r r e s p o n d i e n t e a s u s e n t r a d a s . P o r e j e m p l o , a l a m a t r i z A c o n e n t r a d a s a , , l a i n d i c a r e m o s p o r : A = ( ( a , , ) ) j = 1; n o m á s b r e v e m e n t e A = ( ( a , ^ ) ) , c u a n d o l a s d i m e n s i o n e s e s t é n c l a r a s . E l p r i m e r í n d i c e i , i n d i c a l a f i l a y e l s e g u n d o í n d i c e j , l a c o l u m n a a l a q u e p e r t e n e c e l a e n t r a d a . D o s m a t r i c e s s o n i g u a l e s s i t i e n e n e l m i s m o t a m a ñ o y l a s m i s m a s e n t r a d a s e n l a s m i s m a s p o s i c i o n e s . D i c h o d e o t r o m o d o , s i A y B s o n d o s m a t r i c e s m x n . e n t o n c e s A = B s i y s o l o s i : a , j = b , , V , = 1; m ; j = 1; . . . : n D o s m a t r i c e s d e d i s t i n t o t a m a ñ o j a m á s p u e d e n s e r i g u a l e s . D a d o u n s i s t e m a l i n e a l d e e c u a c i o n e s : a „ x , -I- 3, 2X2 -I- 82, X , 4 - 822X 2 + 3m1̂ l 3m2̂ 2 -f a,„x„ = b,, + 32n>̂n = bj, + a^,x„ = b„, L l a m a r e m o s m a t r i z d e l s i s t e m a a l a m a t r i z A , c u y a d i m e n s i ó n m X n e s i g u a l a l t a m a ñ o d e l s i s t e m a , f o r m a d a p o r s u s c o e f i c i e n t e s . E s t o e s : A = L l a m a r e m o s m a t r i z a m p l i a d a d e l s i s t e m a a l a m a t n z m X { n + 1) www.full-ebook.com
Compartir