Descarga la aplicación para disfrutar aún más
Vista previa del material en texto
VERBA ETYMOLOGIAE EXERCITATIONES AVE!!! Linguae Latinae Departamentum Presentación Antes de comenzar, diremos qué es ETIMOLOGIA, explicaremos algunas definiciones que utilizaremos a lo largo del curso. ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA ETYMOLOGIA Definición: La Etimología es la ciencia que estudia el origen y la “historia” de las palabras. etumo + logo : origen de una palabra + palabra, estudio, examen. ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA VOCABULA Apócope: Pérdida o caída de un fonema. Asimilación: Cambio que sufre un fonema por el contacto con otro. Átona: Vocal sin acento. Disimilación: Diferenciación de dos sonidos parecidos en contacto. Diptongo: Dos vocales en una misma sílaba en latín : “ae, oe, au” ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA VOCABULA Fonema: Sonido. Unidad mínima de una lengua. Hiato: Conjunto de dos vocales de sílabas distintas. Contracción: Fusión de dos o más elementos fónicos. Monoptongación: Un diptongo se convierte en una vocal. (=Contracción). Tónica: Vocal acentuada. Protónica: Anterior a la sílaba acentuada. Postónica: Posterior a la sílaba acentuada. ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA ETYMOLOGIA * CAMBIOS FONÉTICOS MÁS FRECUENTES EJEMPLOS Síncopa: Pérdida de una vocal breve en posición interior entre consonantes. calidum > caldo Apócope: Pérdida de la vocal final o de la porción final de una palabra. quomodo > quomo > como Prótesis: Aparición de una vocal inicial (e) delante del grupo inicial s + conson. para facilitar su pronunciación: scutum > escudo Epéntesis: Aparición de un sonido nuevo en interior de palabra, para tratar de solucionar algún problema de pronunciación, como el anterior. Por ejemplo, si después de una síncopa (pérdida de una vocal) entran en contacto varias consonantes. En este caso es frecuente la simplificación, pero puede, a veces, desarrollarse una nueva consonante. humĕrum > humru > homro > hombro ETYMOLOGIA ETYMOLOGIA * Asimilación: Un sonido se transforma para acercarse o igualarse a otro contiguo o cercano. Muchos de los cambios fonéticos son producto de asimilaciones, como la monoptongación de los diptongos, la reducción de hiatos a una sola vocal, la simplificación de consonantes geminadas... Asimilaciones son, por ejemplo, estas evoluciones: -st- > -ss- > -s- / -pt- > -tt- > -t- / -xs- > -x- postpositum > possposito > pospuesto rupturam > ruttura > rotura exspirare > expirar Disimilación: Fenómeno contrario al anterior. Se sustituye algún fonema por otro diferente para evitar la repetición en sílabas inmediatas. Algunos de los cambios vocálicos que veremos se deben a disimilaciones. roborem > robre > roble arborem > árbol animam > anma > alma sanguinem > sangne > sangre / quinque > cinque> cinco hominem > homne > homre > hombre (epéntesis). marmorem >marmor > mármol ETYMOLOGIA ETYMOLOGIA * Metátesis: Intercambio de posición de algunos sonidos dentro de una palabra Frecuente intercambio de r y l La metátesis es casi general en el sufijo –arium, que tiene esta evolución: -arium > -airum (metátesis) > airo (pérdida de m y apertura de u en o) > ero (monoptongación del grupo ai). inter > entre ; semper > siempre quattuor > cuatro ; integrare > intregare > entregar periculum > periglo > peligro miraculum > miraglo > milagro ; parabolam > parabla > palabra solitarium > soltairum >soltairo > soltero Sonorización: Cambio de una consonante sorda a la sonora correspondiente. petram > piedra Palatalización: Cambio de la articulación a la región del paladar duro. damnum > daño clavem > llave ETYMOLOGIA Consonantes ETYMOLOGIA * Veremos primero una vista del paladar. ETYMOLOGIA ETYMOLOGIA * Clasificación de las consonantes ETYMOLOGIA División de las consonantes ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA Vocales En latín las vocales pueden ser : LARGAS Y BREVES según en que contexto estén. ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA ETYMOLOGIA * Semivocales o semiconsonantes: La i y la u pueden funcionar como vocales o como consonantes. Cuando la u es consonántica, suele representarse con la grafía v. mittere: la i es vocal / iubere: la i es consonante ludum: u vocal / uiuere (vivere): u consonante Diptongos: En latín había pocos diptongos. Los más frecuentes son ae, au y oe: paeninsula, aurum, poena. ETYMOLOGIA Busca la palabra latina y su correspondiente castellana ETYMOLOGIA * amicam equam oiste noche consilium concilium salud hija dominam speculum ver emperador filiam scutum vedar diestro dextrum foedam traición amiga fidem lupam viste yegua sinistrum dentem segar dueña magistram voluntatem nombre consejo noctem imperatorem cruel escudo litteram adnuntiare sostener treinta legem salutem noble mucho traditionem nominem ley fe crudelem nobilem letra maestra vetare secare anunciar loba audisti sustinere fea voluntad videre vidisti concejo diente multum triginta espejo siniestro ETYMOLOGIA 0. Latinismos Algunas palabras o frases han pasado “tal cual” del Latín son los : LATINISMOS a priori honoris causa non plus ultra ad hoc in memoriam per capita alter ego in situ persona non grata carpe diem in vitro pro medio curriculum vitae ipso facto quorum deficit locus amoenus verbi gratia et cetera manu militari vice versa ex voto mutatis mutandis quid pro quo grosso modo nihil obstat a posteriori ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 1. (/-m/>/Ø/) ”M” final se perdió (/-m/>/Ø/) arietem Italiam principem basilicam lucernam satiram centuriam Martem sirenam cohortem musam superficiem curiam participem togam inertem patriam tunicam infamem personam vigiliam infantem plebem insaniam pontificem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 2. (/-e/>/Ø/) “–E ” final sin acento (átona) en algunos contextos se pierde. (/-e/>/Ø/) antecedere deponere lictorem augurem distare nectarem censorem divulgare Neronem centurionem dominare priorem compensare gravare proconsulem consulem inflare resonare crucificare legionem satisfacere ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 3. (/-ū/, /-ŭ/ > /o/) “u” átona larga o breve pasa a “o” “–Ū, Ŭ> O”. (/-ū/, /-ŭ/ > /o/) atrium libertum patricium Augustum lustrum postumum auspicium manipulum sacrificium barbarum miliarium tribunum calamum nefandum triclinium cupidum nefastum tropum imperium neutrum viaticum indomitum obvium Ingenium oraculum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 4. (/ks/ > /x/) La grafía “x” pasa como “j” (/ks/ > /x/) Alexandriam fixum reflexum Alexandrum fluxum relaxare Artaxerxes influxum rixosum circumflexum luxum texere coxum luxuriam vexare crucifixum luxuriosum Xerxes exemplum perplexum Exercere prolixum Exercitum proxium ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 5. (/k/+/e,i/ > /θ/) La grafía“C” + E / I pasa a /θ/ grafía “C” o “Z” (/k/+/e,i/ > /θ/) calicem mendacem rapacem convalescere mordacem recrudescere crescere nascere resuscitare feracem nescium sagacem florescere pascere salacem fugacem perdicem varicem lucem pertinacem velocem matricem precem veracem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 6. (/s/+cons > /es/ + cons) “S+contsonante”, inicial provoca“E” epentética . (/s/+cons > /es/ + cons) scabrosum spectrum stedam scalam spermam stilum scandalizare spiram stirpem scoriam spiritum stoicum scribam spumam stolam Spartacum stadium stolidum Spartam stateram strigilem spectaculum statuam studium stuprum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 7. (/ai/ > /e/) La grafía“AE” –diptongo-, da una “E”. (/ai/ > /e/) aedificare Aetnam paedagogum aedilem Baeticam paeninsulam aeginam Caesarem praefectum aemulum caesuram praeludium Aeolum coaetaneum praematurum aerarium Daedalum praemonitorium Aesculapium daemonium scaenam Aesopum maenadem aestuarium Maenandrum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 8. Grafía “Y” da grafía “I” La grafía “Y” da grafía “I”en castellano era la /ü/ del griego y la “y” latina. Aegyptum hydropicum pyram Clytaemmestram Hyperboreum Scytiam cyclicum Hyperionem hypnoticum symposium Cyclopem hypogeum synagogam Cynicum hypotenusam syndicum Dyspepsiam Lycaeum gymnasium lyram Gynaeceum myopem Hydram Pygmalionem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 9. “PH” grafía “F” La grafía “PH” pasa a “F” pasatzen da. La “φ” griega en Latín era “PH” . asphaltum phantasmam phreneticum asphodelum pharaonem Phrygiam blasphemiam pharmacum phisiologiam graphicum Pharsaliam sphaeram gryphum Pharum sphingem Phaedonem philologiam stropham Phaedram philosophoam trophaeum Phaedrum philtrum Phalangem phospforum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 10. / θ /th/ pasa a /t/ La grafía griega / θ /th/ pasa a castellano como /t/. aegisthum thalamum Theseum aetherem thapsiam theurgum athletam theatrum thiasum catharticum thecam thium cathedram themam Thraciam catholicum Thocritum Thrasybulum citharistam theologiam thirsum epithalamum theologum Epitjetum theoriam ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 11. Grafía “CH” > “C” o “QU” La grafía “CH”, pasa al castellano como grafía “C” o “QU”. acherontem chirographum chronicum aeschylum Chironem chrysolithum architectum chirurgicum echinum chaldaeam chlamydem haeresiarcham characterem Chloem pulchrum charisma choleram schemam charontem cholicum scholasticum chartam chorographiam Chimaeram Christum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 12. Oclusivas sordas intervocálicas > sonorizan Las consonantes sordas intervocálicas se sonorizan. (/-p-/>/-b-/; /-t-/>/-d-/;/-k-/>/-g) acetum clericum sacratum Acutum comatrem salubritatem Anatem draconem saporem Aperturam fidelitatem securum apricum frugalitatem senatorem Aprilem legatum spicam Blasphematorem machinatorem stratum Caecare praelatum virtutem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 13. Consonantes dobles > se simplifican Las consonantes dobles se simplifican. abbatem Atticam passum affinem bacillum peccatum affluentem bellicum praedecessorem affrontare classicum praeoccupare ggravare crystalinum scissionem allegoriam fallacem stellarem alluvionem flagellare triennalem attenuatum occasum tyrannum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 14. (/kw/> /k/, /ku/, /gu/, /g/, /θ/) La labiovelar latina o grupo de velar + semiconsonante puede evolucioar a las grafías “QU, QU, C, CU, G, GU” . (/kw/> /k/, /ku/, /gu/, /g/, /θ/) aequanimem quaerere quintalem antiquam quaestionem Quintilianum aquaeductum quaestorem Quintum aquam quadem Quirinalem aquilam quando sequacem liquatum quartanam squalum quadrigas quasi squamam quadrupedum quaternionem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 15. (/ns/>/s/) El grupo “NS” latino da en castellano “s”. Tras una asimilación y una simplificación. (/ns/>/s/) ansam pinsare transfugam constare sensum transfusionem desponsare trans transgerssionem mensam transalpinum translatum mensem transatlanticum translucidum mensuram transcendere transmissorem monstrare transcursum transponere montensem transfigurare pensare transformare ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 16. Síncopa Vocales latinas átonas postónicas internas sufre se pierden. (“síncopa”). aequiparabilem insulam praedicabilem asinum irrevocabilem regulam calidum manicam resolubilem diabolum monstrabilem stabilem dominicum nobilem stabulum ineffabilem nubilum tabulam ineluctabilem operam venabulum inexorabilem permeabilem inexpiabilem plausibilem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 17. TI, TE, CI, CHI, CE,CHE + vocal” > “Z” o “C”. Los grupos interiores latinos ante vocal “TI, TE, CI, CHI, CE,CHE + bokale” > “Z” o “C”. (/t/+yod, /k/+ yod >θ). acutiare cremationem nationem aequatiorem diligentiam negotium aequinoctialem factionem patientiam allocutionem gradationem plateam attributionem gratiam potionem brachium haesitationem puntionem calceare lanceare rationem claudicationem Martium sationem traditionem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 18. (/-b-/; /d/; /g/ > Ø) Voc+/-b-/; /d/; /g/+VOC o L o R oclusivas sordas latinas intervocálicas (o entre vocal y L / R) se hacen fricativas y a veces desaparecen. (/-b-/; /d/; /g/ > Ø) alligare limpidum regalem cadere litigare rodere credere luccidum rugitum crudelem paradisum rumigare fidelem pedonem sucidum legalem radere taedam legere radicem traditorem ligare rancidum turbidum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 19. PL-, FL-, CL-, .... A) “PL-, FL-, CL-, >LL”. Se mantienen en cultismos, dialectalismos y en algunas palabras se mantienen. B) “Konts+PL-, FL-, CL- > CH (/č/) C) “FL”- a veces pierde la f. (/fl/>/l-/) ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 19. PL-, FL-, CL-, >LL o se mantiene (a) amplum flavum plectrum clamare Floram plenilunium claudium plagam plenum clausulam plantam Plinium clavem planum plorare Cleopatram Platonem Plutum clepsidram Plautum pluviam claccidum plebem Flammam plebiscitum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 19. (/fl/>/l-/) (c) Amplum flavum plectrum Clamare Floram plenilunium Claudium plagam plenum Clausulam plantam Plinium Clavem planum plorare Cleopatram Platonem Plutum Clepsidram Plautum pluviam Flaccidum plebem Flammam plebiscitum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 20. (/ŭ´/>/o/) ŭ breve latina tónica pasa a > O. (/ŭ´/>/o/). angustum gulam surdum buccam gurdum truncum bullam guttam turpem burram lucrum turrem corrumpere lupum tussem cumbam lutum ulmum currere muscam undam curtum mustum fluxum puteum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 21. (/ĭ´/>/e/) “ĭ” breve latina tónica pasa a > “e” . (/ĭ´/>/e/) bibere duritiam sagittam blitum inde siccum cibum linguam silvam circum litteram sinum cistam malitiam sitem cirrum nigrum spissum committere pilum tripedem convincere pirum viridem vittam ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 22. (/ŏ´/>/ue/) “O” breve tónica se diptonga en /ue/. (/ŏ´/>/ue/) absolutum grossum portum antepositum hortum rotam bonum hostem sholam contum molam socerum cornu nostrum solidum chordam novem sortem focum pontem volutum fortem populum Forum porcum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 23. “-LL-” , “–NN-” >”-ll-” –ñ- “-LL-” y“–NN-” se palatalizan, pasando a grafía “ll-” –ñ-. (/-l:-/ > /-ļ-/ /-n:-/ > /-ņ/) annum capillum grunnire ballaenam castellanum mollem bellum collarem pannum caballum decollare sannam cabannam follem stannum caepullam gallinam thallum callum gannitum vallatum cannam grillum vallem villam ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 24. (/ĕ´/ > /ę/ > /ie/) E breve y acentuada da el diptongo IE. (/ĕ´/ > /ę/ > /ie/) bene leporem pernam centum mel petram decem membrum serram desertum messem servam equam metum terram febrem nebulam ventrem ferum pedem ventum hederam pelagum herbam pellem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 25. Consonantes finales > Ø Las consonantes finales se pierden en castellano. Excepto –M > N en monosílabos; S, -L se conservan; –R pasa adelante. (/-m/ > /-n/) ad copias post tempus aliquod corpus quadruplex thermas ambages fauces quam Thermopylas ambos insidias quem Thesmophorias animal Manes quid Athenas minus sub caput Penates tam ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 26. (/f/ > /h/ > /Ø/) Por influjo del euskara la F- inicial en castellano se hace H aspirada. A partir del S. XVI se pierde. (/f/ > /h/ > /Ø/) fabam fabulam facere faenum falconem farinam farturam fatum fel ferire ferrum fibram ficum filum findere formam formicam fossam fumum fundum fungum furcam furorem furtumfuscum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 27. (/oi/ > /ę/ > /e/) Diptongo latino con grafía “oe” se monoptongó en “e” . (/oi/ > /ę/ > /e/) amoenum Boeotiam coeliacum coenobitam comoediam Croesum choerilum foederare foedum foenum foetidum Moesiam oboedientem Oeagrum oeconomicum oecumenicum oedipum Oenomaum oestrum Oeram Phoebum Phoeniciam poenam soloecismum tragoediam ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 28. (/ĭ/ > /e/) “i” breve átona pasa a “e”. (/ĭ/ > /e/) brevitatem caerimoniam circare contunere fricare gravitatem imperatorem inimicum integrum intrare involutum levitatem minorem minutum navigare novitatem ordinare originem picare pigritiam piscare plicare providere timorem virginem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 29. “-ct-” grupo interior > “ch” Grupo interior “ct” da “ch”. (/-kt-/ > /-it-/ > /-č-/, grafia: -CT- > -it- > -ch- “yod 4a”) CINCTUM > cincho En cultismos se mantiene o se pierde la /k/, sin palatalizar la /t/. (grafía: “-CT- > -t-”) DELICTUM > delito ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 29. (b) arcticum auctorem cataractam cinctum delictum despectum dictatum dictum distinctum ductum filictum fructum lectum luctam luctatorem noctem octo planctum refectum respectum sanctitatem strictum tectum tractare tructam ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 30. Síncopa Las vocales átonas protónicas, se pierden menos la -A- (síncopa) amaricare aperire benedictum bonitatem carricare civitatem collocare comparare *consutura crudelitatem delicatum eremitam fabulatorem follicare honorare iterare laborare litteratum maledictum operare pectoralem populatum saecularem solidare veritatem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 31. MN-, -NG-, -GN-, -ND-, -NI-, -NE- + vocal > /ñ/ -MN-, -NG-, -GN-, -ND-, -NI-, -NE- + vocal se palatalizan en > /ñ/ . Se mantienen en los cultismos. araneam Britanniam calcareum cuneam damnum dominum extraneum grunditum lignum magnum pineam praegnare pugnum quinionem scamnum scrinium seniorem signa somnum stagnum stamineam tam magnum tangere vineam ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 32. “AU-” > “o” El diptongo “-AU-” monoptonga, aunque proceda de -AL + cons. > “o” . (/au/ > /o/ /al/+cons. > /au/ > o + cons.) alterum aucam audire aullam aurificem aurum ausare aut baucalem calcem caudam caulem causam cautum falcem laudare lautiam *lautianum Maurum paucum pauperem pausare saltum taurum thesaurum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 33. Metátesis Metátesis a) simple: un sonido cambia de lugar en una palabra b) recíproca: : dos sonidos intercambian sus lugares . En caso de estar en contacto se llama =“interversión” acerem animalia appectorare capitulum catenatum crocodilum crustam graphium integrare integratum inter miraculum parabolam *pectorina periculum piperem praesaepem pro quattuor semper sibilare spatulam super teneru ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 34. (/ŭ/ > /o/). “U” breve átona pasa a “o”. Se mantiene en cultismos. (/ŭ/ > /o/) angustare cucullum cuminum cumulatum curtare curvare ducalem duplare duplicare epistulam gubernare gulosum lucratum nucalem putare recuperare sturninum subornare superare superbiam superponere supersedere supportare umbiculum urticam ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 35. Síncopa Algunos grupos consonánticos internos, producidos por síncopa, se resolvieron así: -c´l-, -g´l-, -t´l- > -j- (/-k´l-/./-t´l/. > /-j-/) Cons.+c´l-, -g´l-, -p´l > -ch- (cons.+ /-k´l-/./-g´l-/./-p´l-/ > /-č-/) ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 35. acuculam annuculum apiculam articulum auriculam butticulam cernicula cingulum claviculam cubiculum faculam folliculum graculum lenticulam oculum oviculam pellicula regulam sorticulam speculum tegulam trunculum vetulum *vinciculum vulpeculam ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 36. (/ai/>/e/: [ai]>[ei]>[e]) Diptongo -AI-, distinto del antiguo AE latino, se monoptonga en castellano. (/ai/>/e/: [ai]>[ei]>[e]) -ARIUM/ -AM > ario/-a > ero/-a basiare calidarium Caprariam carnarium cerarium cocturarium cuparium dentariam facturam ferrarium granarium lactosam laicum lignarium magistrum malefactorem operarium primarium quadraginta ripariam sagitarium salarium solitarium thesaurarium tractum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 37. Disimilaciones Disimilaciones: a) parciales: un sonido o sílaba se transforman por la proximidad de otro afín (imitación)” b) totales: se suprime un sonido o silaba. animam aratrum arborem arboretam carcerem commilitonem communicare fragrantem immunem laetitiam lilium marmorem proprium proram prorsam prostare quinquaginta roborem solstitium stercorare stultitiam taratrum temperare tripartitionem triticum ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 38. “–LL-,LE+bok” > “ll” , “j” Los grupo internos “–LL-,LE+voc.”, LI+voc. se palatalizaron “ll” o “j”. (/-l/+yod>/-j-/,/-x-/) alienum alium battualia cilia concilium consilium cordolium despoliare erviluam filium folia humiliare malleolum meliorem milium milia molliare mortualia mulierem muralia paleam taleare taleolam victualia virilia ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 39. Hiatos > Ø Los hiatos latinos y romances tienden a desaparecer. Por contracción : voc + voc = voc Formando diptongos. Sufriendo metátesis. Perdiendo una de las dos vocales. ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 39. aream basium coagulare coagulum cogitare comedere cooperire digitum duos fastidium februarium fidem frigidum glaream manuaria ostream pedem puteolum rubeum sedere sibi sigillare sigilum temporaneum tibi ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 40. “E” > “I” En algunos casos “E” latina pasa a “I”. “É” cuando era tónica. “E” cuando era átona. adducere adhaerare adscribere affluere calamellum carpentarium castellum cereum cingere concludere concurrere decembrem defunctum denarium deputatum fervere gregem legem meam regem Scandere ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 41. Epéntesis Epéntesis : A veces a consecuencia de una síncopa se pueden dar grupos raros de consonantes, llegando a surgir otra consonante epentética. alaudam brochum cinerare colluminare *faminem feminam *ferruminem *figicare foliatilem hominem humilem *leguminem luminaria maculam mattianum nominare *praenominem *pronominem rememorare seminare staminem stellam stuppaculum tremulare ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 42. Otras asimilaciones Se dan en castellano otras asimilaciones. adscriptum aptare comitatum comitem exsecrabile exsequias exsistire exspectatorem exspirare exspoliare exstingire exstirpare exsudare exsultationem limitare postcaenium postpositum rupturam saeptum scriptorium sculptorem semitam semitarium septem temptare ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 43. “h” Latina En Latín clásico era una aspiración muy débil, representada por una “H”. Tras perderse en el S . XVII se comenzó a escribir. abhorrescere erilem Hamilcarem Hannibalem harenam Harmodium Harmoniam harpam harundineum haruspicem Hasdrubalem hastam Helenam helleborum hendiadys horminum incohare inflare operam ossum Prehendere ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 44. “I” inicial consonántica > (/j-/) “I” inicial consonántica (/j-/) da estos resultados: Se mantiene como consonante ante /a/, /e/ tónicas como fonema /y/ grafía y. Tras /a/, /e/ átonas se ha perdido. Ante /o/, /u/ ha dado /x/, grafía j ETYMOLOGIA* ETYMOLOGIA 44 b. adiunctum lacchum iacere iactare iam iambum Iapetum imiperum iniustum iocum Iovem Iovis iubilaeum iubilationem Iudaeam Iulium iumentum iunceam iuncum Iunium Iuppiter iurare iustitiam iuventutem praeiudicium ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA 45. (/o/ > /u/) Excepcionalmente “O” da “U”en castellano. cognatum complere completum doctum dormientem foraneum iocatum iocularem localem locellum mollire nodosum nodum orditum polire politorem politum polypum pollicarem sortitum tofum tollere tondere tonsum torcularem ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA Bibliografia M.V. Bello Berlin et alii. “Verba”. Ediciones Clásicas. Madrid. 1998 Fernando Lázaro Carreter “Diccionario de términos filológicos”. Ed. Gredos. Madrid. 1974. UZEI “Hizkuntzalaritza 1 eta 2”. Elkar argitaletxea. ETYMOLOGIA * ETYMOLOGIA
Compartir